الگوریتم پنگوئن (Google Penguin) یکی از قدیمی‌ترین الگوریتم های گوگل است. این الگوریتم پس از پاندا و در سال ۲۰۱۲ رونمایی شد تا با محتواهای اسپم و لینک‌سازی‌های غیر طبیعی مقابله کند. الگوریتم پنگوئن گوگل بهصورت خودکار می‌توانست لینکهای ورودی به صفحات یک وب‌سایت را بررسی کرده و با شناسایی لینکهای بی‌ارزش و اسپم، رتبه‌ی این صفحات را کاهش دهد.
هدف گوگل از الگوریتم پنگوئن مقابل با روش‌های سئوی کلاه‌سیاه بود. بسیاری از صفحات وب تا قبل از این الگوریتم به‌واسطه‌ی عضویت در مزارع لینک یا ساخت شبکه‌های لینک‌سازی PBN توانسته بودند در گوگل رتبه‌های خوبی دریافت کنند. گوگل برای اینکه جلوی لینک‌سازی‌های اسپم این صفحات را بگیرد، از الگوریتم پنگوئن کمک گرفت. البته این الگوریتم می‌توانست علاوه بر لینکهای ورودی، کیفیت محتوا را نیز بسنجد و براساس دو فاکتور کیفیت محتوا و لینکهای دریافتی صفحات را رتبه‌بندی کند. در ادامه بیشتر دربارهی پنگوئن گوگل و تاثیرات آن بر دنیای سئو بیشتر صحبت می‌کنیم.
الگوریتم پنگوئن گوگل چیست؟
تقریباً نزدیک به ۱۳ سال از زمانی که گوگل الگوریتم پنگوئن را رونمایی کرد، می‌گذرد. این روزها دیگر کسی سراغ استفاده از مزارع لینک‌سازی یا حتی شبکه‌های PBN نمی‌رود؛ چون می‌داند که گوگل با شیوه‌های لینک‌سازی کلاه‌سیاه شدیداً برخورد میکند و با این کار ممکن است وب‌سایتش جریمه شود.
اما تا قبل از سال ۲۰۱۲ این خبرها نبود. اگر کمی به عقب برگردیم، به سال ۲۰۱۱ و زمان انتشار الگوریتم پاندا می‌رسیم. گوگل برای مقابله با مزارع محتوا در این سال از الگوریتم پاندا رونمایی کرد. اگرچه این الگوریتم تا حدودی توانست به صفحهی نتایج گوگل سروسامانی بدهد، اما پاندا فقط کیفیت محتوای صفحات را می‌سنجید.
به همین خاطر سئوکارهای کلاه سیاه می‌توانستند با تولید محتوایی نسبتاً قابل قبول و با یک سری ترفندهای خاص از جمله تکرار پرتعداد کلمه‌ی کلیدی و البته لینک‌سازی‌های اسپم در گوگل رتبه بگیرند. در واقع پس از پاندا، مزارع لینک‌سازی جای مزارع تولید محتوا را گرفته بودند؛ چون از نظر الگوریتم‌های قدیمی گوگل دریافت هر لینک خارجی به معنای یک مهر تایید بود و باعث افزایش اعتبار و رتبه‌ی صفحات می‌شد.
گوگل این بار برای مقابله با لینک‌سازی‌های اسپم، مزارع لینک و روش‌های دیگری مثل ساخت شبکه‌های PBN مقابله کند، از الگوریتم پنگوئن رونمایی کرد. هدف گوگل از این الگوریتم به‌دست آوردن کنترل بیشتر و کاهش اثربخشی تعداد زیادی از تکنیک‌های سئوی کلاه‌سیاه بود. راه‌اندازی اولیه‌ی این الگوریتم به آوریل ۲۰۱۲ برمی‌گردد. طبق ادعای گوگل، این الگوریتم پس از انتشار توانست بیش از ۳ درصد نتایج جستجو را تحت تاثیر قرار دهد.
نقل قول زیر از مت کاتس (مدیر وقت تیم وب‌اسپم گوگل) در کنفرانس SMX 2012 شما را بیشتر با کاربرد الگوریتم‌های پاندا و پنگوئن آشنا میکند:
“We look at it something designed to tackle low-quality content. It started out with Panda, and then we noticed that there was still a lot of spam and Penguin was designed to tackle that.”
«ما به الگوریتم پنگوئن به‌عنوان چیزی برای مقابله با محتواهای بیکیفیت نگاه می‌کنیم. این کار با الگوریتم پاندا شروع شد؛ سپس متوجه شدیم که هنوز مقدار زیادی صفحات اسپم در نتایج وجود دارد. برای همین الگوریتم پنگوئن را طراحی کردیم تا با این مشکل مقابله کنیم.»
اگر می‌خواهید بدانید این الگوریتم چطور عمل میکند و چگونه میتوانید سایتتان را در برابر پنگوئن گوگل محافظت کنید، ادامه‌ی متن را از دست ندهید.
الگوریتم پنگوئن چگونه کار میکند؟
الگوریتم پنگوئن بهصورت خودکار می‌توانست لینکهای ورودی به هر صفحه را آنالیز کرده و تشخیص دهد کدام یک از این لینکها اسپم و کدام یک طبیعی هستند. لینکهای اسپم شامل لینکهای دریافتی از مزارع لینک‌سازی، شبکه‌های PBN، سایت‌های دایرکتوری ضعیف و موارد مشابه می‌شد. مشخص است که اگر تعداد لینکهای غیرطبیعی صفحه‌ای بیشتر از حد بود، پنگوئن گوگل این صفحه را شناسایی کرده و بک لینکهای اسپم آن را بی‌اثر می‌کرد؛ این کار باعث می‌شد تا چنین صفحاتی در رتبه‌بندی گوگل افت کنند و با کاهش شدید ترافیک روبرو شوند.
در نسخه‌های اولیه‌ی الگوریتم پنگوئن، در صورت تشخیص دریافت بک لینکهای اسپم، ممکن بود کل دامنه‌ی سایت با جریمه مواجه شود. از نسخه‌ی ۴.۰ به بعد، گوگل این الگوریتم را با هسته‌ی اصلی خود ادغام کرد؛ پس از آن بود که به جای جریمه‌ی کل سایت، گوگل تصمیم گرفت فقط لینکهای دریافتی هر صفحه را شناسایی و بی‌اثر کند. درنتیجه‌ی این اتفاق صرفاً رتبه‌ی صفحات کاهش پیدا کرده و ترافیک آنها ریزش خواهد کرد.
البته اگر به شکل انبوهی برای سئوی سایت از لینکهای بیکیفیت استفاده کرده باشید، افت ترافیک این صفحات روی کل سایت اثر می‌گذارد. با این حال ولی حذف اثر الگوریتم پنگوئن در این روش تا حد خوبی شدنی‌تر است. اگرچه همچنان هم دردسرهای زیادی دارد.
آشنایی با تاریخچه الگوریتم پنگوئن
راه‌اندازی اولیه‌ی الگوریتم پنگوئن به آوریل ۲۰۱۲ برمی‌گردد. این الگوریتم ابتدا برای نتایج وب در سطح آمریکا راه‌اندازی شد. طبق تخمین‌های حدودی گوگل پنگوئن پس از انتشار توانست روی ۳ درصد از محتواهای وب تاثیر بگذارد. پس از ۴ آپدیت دیگر این بار نوبت به انتشار Penguin 2.0 رسید. این الگوریتم در تاریخ می ۲۰۱۳ منتشر شد و توانست ۲.۳ درصد نتایج جستجو را تحت تاثیر قرار دهد. این الگوریتم فقط شامل حال محتواهای زبان انگلیسی بود.
در زمان رونمایی از نسخه‌ی ۲.۰ پنگوئن گوگل اعلام کرد که این الگوریتم دو فاکتور خاص را برای سنجش محتواهای وب لحاظ کرده است. این دو فاکتور شامل لینکهای دریافتی صفحات و انباشت کلمات کلیدی در هر صفحه بود.
این الگوریتم قرار بود بک لینکهای دریافتی صفحات را بررسی کرده و اثر لینکهای بیکیفیت و غیرطبیعی را از بین ببرد. همچنین اگر صفحه‌ای بهصورت غیرطبیعی از کلمات کلیدی و هم‌خانواده‌های آن استفاده می‌کرد، این الگوریتم می‌توانست با شناسایی موضوع رتبه‌ی صفحه را تحت تاثیر قرار دهد. مقابله با انباشت کلمات کلیدی در راستای همان کاری بود که الگوریتم پاندا انجام می‌داد.
آخرین به‌روزرسانی الگوریتم پنگوئن هم نسخه‌ی ۴.۰ بود که در تاریخ سپتامبر ۲۰۱۶ منتشر شد. با انتشار این آپدیت، پنگوئن با الگوریتم هسته‌ی اصلی گوگل ترکیب شد تا بهصورت همزمان با الگوریتم هسته اجرا شده و وب‌سایت‌ها و لینکهای آنها را به شکل لحظه‌ای ارزیابی کند.
همچنین در نسخه‌ی اخیر پنگوئن، این الگوریتم دیگر بهصورت مستقیم صفحات یا دامنه‌ی وب‌سایت را جریمه نمیکند؛ بلکه صرفاً با شناسایی لینکهای اسپم ارزش آنها را از بین میبرد و به این شکل روی رتبه‌بندی صفحات تاثیر می‌گذارد.
در جدول زیر میتوانید سیر تغییرات الگوریتم گوگل پنگوئن را مشاهده کنید:
| آپدیت‌های Google Penguin | تغییرات اعمال شده |
| نسخه Penguin 1.0 – آوریل ۲۰۱۲ | رونمایی اولیه و تاثیر روی ۳ درصد از جستجوهای انگلیسی |
| نسخه Penguin 1.1 – می ۲۰۱۲ | به‌روزرسانی داده‌ها و تاثیر روی ۰.۱ درصد از نتایج |
| نسخه Penguin 1.2 – اکتبر ۲۰۱۲ | به‌روزرسانی داده‌ها و شامل شدن جستجوهای بین‌المللی |
| نسخه Penguin 2.0 – می ۲۰۱۳ | بازنویسی فنی و بررسی عمقی‌تر صفحات داخلی وب، تاثیر روی ۲.۳ درصد از محتواهای وب |
| نسخه Penguin 2.1 – اکتبر ۲۰۱۳ | بررسی عمقی‌تر صفحات وب و تاثیر ۱ درصدی روی محتواهای وب |
| نسخه Penguin 3.0 – اکتبر ۲۰۱۴ | به‌روزرسانی داده‌ها با تمرکز بر بازیابی صفحات وبی که محتواها و لینکهای آنها اصلاح شده بودند |
| نسخه Penguin 4.0 – سپتامبر ۲۰۱۶ | ادغام در هسته‌ی اصلی گوگل، تمرکز بر بی‌اثر کردن لینکهای اسپم و حذف تنبیه دامنه‌ی سایت |
هدف از طراحی الگوریتم پنگوئن توسط گوگل چه بود؟
به طور کلی تاثیر الگوریتم پنگوئن بر سئو در مقابله با صفحات ضعیف و اسپم خلاصه می‌شد؛ اما اگر کمی جزئی‌تر به مسئله نگاه کنیم، گوگل اهداف مختلفی را با رونمایی از پنگوئن دنبال می‌کرد. در ادامه به فهرست این اهداف می‌پردازیم.
۱)مقابله با لینک‌سازی‌های اسپم
تا قبل از الگوریتم پاندا و پنگوئن فضای وب به شکل عجیب‌وغریبی پر شده بود از صفحات بیکیفیت و اسپم. تا جایی که روزنامه‌ی Business Insider با تیتر «گوگل تبدیل به یک ویرانه شده!» به این مسئله واکنش نشان داد. پس از آن بود که مدیران گوگل به فکر مقابله با صفحات اسپم، مزارع لینک‌سازی و مزارع محتوایی افتادند.
اگرچه الگوریتم پاندا توانسته بود مزارع محتوا را با چالش جدی روبرو کند، اما این الگوریتم در برابر مزارع لینک‌سازی ناتوان بود. استراتژی سایت‌های لینک‌سازی تولید محتوای انبوه و فروش بک لینکهای پرتعداد بود. چون کسب بک لینک از نظر گوگل یک فاکتور مهم در رتبه‌بندی محسوب می‌شد. در نتیجه بسیاری از صفحات ضعیف صرفاً با خرید بک لینکهای پرتعداد می‌توانستند خیلی راحت در صفحهی نتایج رتبه بگیرند. گوگل دقیقاً با هدف مقابله با این روش‌های لینک‌سازی سراغ الگوریتم پنگوئن رفت.
البته علاوه بر مزارع لینک‌سازی، این الگوریتم می‌توانست شبکه‌های لینک‌سازی PBN را نیز شناسایی کرده و آنها را بی‌اثر کند. طبق گزارش‌های گوگل پس از انتشار این الگوریتم، بیش از ۳ درصد صفحهی نتایج تحت تاثیر قرار گرفتند.
۲)مقابله با انباشت کلمه کلیدی در صفحات
تا قبل از الگوریتم پنگوئن، یکی دیگر از روش‌های سئوی کلاه سیاه انباشت کلمات کلیدی و هم‌خانواده‌های آن در صفحات بود. این الگوریتم علاوه بر بررسی لینکهای ورودی به هر صفحه، میزان استفاده از کلمات کلیدی را نیز در آنها آنالیز می‌کرد. اگر تعداد بارهای استفاده از عبارت‌های کلیدی بیشتر از حالت طبیعی بود، این صفحات توسط پنگوئن شناسایی و جریمه می‌شدند.
۳)تشویق به کسب بک لینکهای طبیعی
اگرچه Google Penguin بهصورت تنبیهی با صفحات وب برخورد کرده و آنها را جریمه می‌کرد، اما یکی از اهداف گوگل این بود که کسب‌وکارها را به کسب بک لینکهای طبیعی تشویق کند. الگوریتم‌هایی مثل هیلتاپ یا پیج رنک هم با همین هدف مورداستفاده قرار می‌گرفتند. طبق این الگوریتم‌ها اگر بتوانید از صفحات معتبر لینکهای باکیفیت و مرتبط بگیرید، شانستان برای کسب رتبه‌های برتر گوگل به شکل ویژه‌ای افزایش می‌یابد.
۴)توجه به تجربهی کاربری
نکته‌ی مهمی که همواره گوگل روی آن تاکید دارد، توجه به تجربهی کاربران در استفاده از این موتور جستجو است. گوگل همواره تلاش میکند تا صفحهی نتایج را برای کاربران غنی‌تر و کاربردی‌تر کند. به شکلی که کاربر راحت‌تر و سریع‌تر به خواسته‌هایش برسد. برای مثال احتمالاً این روزها «خلاصه‌های هوش مصنوعی» را نیز در صفحهی نتایج مشاهده کرده‌اید؛ این خلاصه‌ها نیز در راستای بهبود تجربه کاربران بوده و نشان میدهد گوگل چقدر برای کاربران وب ارزش قائل است.
تاثیر الگوریتم پنگوئن بر سئو سایت‌ها چیست؟
پس از اینکه الگوریتم پنگوئن به اجرا درآمد، بسیاری از سایت‌هایی که با تکنیک‌های کلاه سیاه، مثل خرید لینکهای بیکیفیت، استفاده از شبکه‌های PBN و انتشار لینکهای اسپم در فروم‌ها و انجمن‌ها استفاده کرده بودند، با کاهش رتبه و ترافیک صفحات خود روبرو شدند.
البته این کاهش ترافیک معمولاً مرتبط با کلمات کلیدی پر رقابت بود؛ زیرا کسب‌وکارها دوست داشتند به هر شکلی که شده روی این عبارت‌ها رتبه بگیرند. درنتیجه میزان استفاده از روش‌های اسپم برای کسب رتبه در این روش‌ها شدت بیشتری هم داشت.
در حال حاضر نیز الگوریتم پنگوئن توسط گوگل مورداستفاده قرار میگیرد. درنتیجه اگر از روش‌های غیرطبیعی برای کسب بک لینک استفاده کرده باشید، ممکن است توسط این الگوریتم شناسایی شده و با کاهش ترافیک وب‌سایت روبرو شوید. اگر این الگوریتم روی صفحات شما تاثیر گذاشته باشد، در سرچ کنسول میتوانید افت شدید ترافیک سایت را به‌وضوح ببینید.
راه‌های بازیابی سایت پس از جریمه شدن توسط الگوریتم پنگوئن چیست؟
آزمایش‌ها و تحقیقات کارشناسان سئو نشان میدهد که استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ یا ۳۰۲ نیز اثر الگوریتم پنگوئن را از بین نمی‌برد. همچنین John Mueller در Google Webmasters Forum توصیه کرده که برای رفع مشکل الگوریتم پنگوئن سراغ متا رفرش از یک دامنه به دامنه‌ی جدید هم نروید؛ زیرا مشکلات و عوارض جدیدتری را ایجاد میکند.
“In general, we recommend not using meta-refresh type redirects, as this can cause confusion with users (and search engine crawlers, who might mistake that for an attempted redirect).”
«به طور کلی توصیه می‌کنیم از ریدایرکت‌های نوع متا رفرش استفاده نکنید؛ زیرا این کار باعث سردرگمی کاربران و خزنده‌های موتورهای جستجو (که ممکن است این موارد را با یک صفحهی ریدایرکت شده اشتباه بگیرند) میشود.»
براساس این توضیحات، پس برای رفع اثر جریمه‌های پنگوئن گوگل باید به فکر راهکارهای دیگری بود. در شروع لازم است سراغ بررسی بک لینکهای وب‌سایتتان بروید و یک ممیزی کامل انجام دهید. این کار به کمک سرچ کنسول امکان‌پذیر است. البته توجه داشته باشید که سرچ کنسول لینکهای NoFollow را نیز نمایش میدهد. لینکهای نوفالو تاثیری روی سئوی سایتتان ندارد؛ پس می‌توان نتیجه گرفت الگوریتم پنگوئن هم به خاطر آنها وب‌سایتتان را جریمه نکرده است.
در این بررسی باید لینکهای بد را شناسایی کرده و لیست کنید. اگر به این لینکها دسترسی دارید، میتوانید خودتان برای حذف آنها اقدام کنید؛ در غیر این صورت باید سراغ Disavow کردن لینکهای اسپم بروید. برای این کار باید یک فایل متنی با فرمت txt بسازید و تمامی بک لینکها را داخل آن کپی کنید. سپس این فایل را در سرچ کنسول از طریق ابزار Disavow بارگذاری کنید. اگر نیاز به کمک دارید، بهتر است از یک مشاور سئو کمک بخواهید.
در نظر داشته باشید که حذف بک لینکها اولین قدم برای رفع مشکل جریمه‌های پنگوئن گوگل است. پس از آن تازه نوبت به مراحل بعدی می‌رسد. در مراحل بعدی باید تلاش کنید تا مجدداً اعتماد گوگل را به دست آورید. این کار هم فقط با تولید محتواهای مفید و کسب بک لینکهای طبیعی و قدرتمند امکان‌پذیر است. خیلی وقت‌ها ممکن است رفع جریمه‌های پنگوئن بیش از ۶ ماه یا حتی بیشتر طول بکشد. در این مدت باید یک استراتژی سئویی جدید و مطابق با قوانین گوگل بچینید و در اجرای آن استمرار داشته باشید.
نکته ۱: گوگل پیشنهاد میکند قبل از اینکه سراغ حذف بک لینکها به کمک Disavow کردن آنها بروید، بهتر است با صاحب دامنه‌ای که بک لینکهای بد از آنها سرچشمه میگیرد، ارتباط بگیرید و از آنها بخواهید خودشان لینکها را حذف یا اصلاح کنند؛ اما اگر این افراد از شما درخواست هزینه کردند، بی‌خیالشان شوید و فقط لینکها را در فایل Disavow قرار دهید.
نکته ۲: خیلی از سئو کارهای کم تجربه تصور میکنند الگوریتم پنگوئن با تغییر دامنه و ریدایرکت دامنه‌ی قدیمی به جدید از بین می‌رود؛ اما در جریان باشید که تاثیر الگوریتم پنگوئن بر سئو بین دامنه‌ها نیز منتقل میشود. در نتیجه این روش نه تنها مشکلی را حل نمیکند که میتواند مشکلات جدیدتری را نیز به‌وجود بیاورد.
راه‌های جلوگیری از جریمه پنگوئن گوگل چیست؟
در بخش قبلی دربارهی راهکارهای حذف جریمه پنگوئن گوگل صحبت کردیم؛ اما به قول قدیمی‌ها علاج واقعه را باید پیش از وقوع ساده‌تر و سریع‌تر است. به همین دلیل توصیه می‌کنیم نکات زیر را رعایت کنید تا هرگز توسط الگوریتم پنگوئن جریمه نشوید:
- تولید محتوای باکیفیت: کیفیت محتوای تولیدی و مفید بودن آن برای کاربر از هر چیزی مهم‌تر است. به جای اینکه سراغ روش‌های کلاه سیاه بروید، روی تولید محتوا بر پایه‌ی الگوریتم Helpful Content گوگل تمرکز کنید.
- کسب بک لینکهای باکیفیت: به جای خرید بک لینک از سایت‌های دایرکتوری ضعیف و روش‌های کلاه سیاه و حتی کلاه خاکستری، دنبال کسب بک لینکهای طبیعی باشید. انتشار محتواهای مفید، ساخت اینفوگرافی و ویدئوهای جذاب، توجه به خواسته‌های کاربر و موارد مشابه باعث افزایش بک لینکهای دریافتی صفحاتتان میشود.
- نظارت و مدیریت بک لینکها: به طور منظم از سرچ کنسول گوگل به بررسی پروفایل لینکهای دریافتی سایتتان بپردازید. سپس بک لینکهای مشکوک را با استفاده از ابزار Disavow رد کنید تا از دست الگوریتم پنگوئن در امان بمانید.
- داشتن استراتژی سئوی مشخص: برای مشخص کردن مسیر سئوی سایت، یک استراتژی مشخص و قابل پیگیری داشته باشید. در این استراتژی لازم است مواردی مثل تدوین تقویم محتوایی سایت، استراتژی‌های لینک‌سازی، شیوه‌ی ورود به بخش آف پیج و… کاملاً مشخص و شفاف شده باشد.
- استفاده از مشاوره سئو: حتی اگر در سئوی سایت خودتان را متخصص می‌دانید، بازهم استفاده از خدمات مشاوره سئو خیلی وقت‌ها میتواند کمک‌کننده باشد. مشاوران سئو ممکن است چیزهایی را از بیرون پروژه ببینند که هرگز به چشم شما نیامده است.
سخن آخر
تاثیر الگوریتم پنگوئن بر سئو آن‌قدر ناگوار است که هیچ سئوکاری دوست ندارد درگیر جریمه‌های این الگوریتم شود. به همین دلیل توصیه می‌کنیم برای سئوی سایت فقط مطابق با قوانین گوگل پیش بروید. خرید بک لینک از سایت‌های نامعتبر و استفاده از روش‌های سئوی کلاه سیاه شاید در ابتدا باعث رشد سریع ترافیک سایتتان شود، اما در ادامه میتواند شما را اسیر دردسرهای بیشتری کند. اگر سوال دیگری دربارهی الگوریتم پنگوئن گوگل دارید، در کامنت‌ها پاسخگوی شما هستیم.