طبق گزارشهای منتشر شده، نزدیک به ۱۵ درصد عبارتهایی که مردم روزانه در جستجوهای خود استفاده میکنند، برای گوگل جدید است. شاید این عدد خیلی به نظر نرسد؛ اما فراموش نکنید که گوگل روزانه میلیاردها جستجو را پردازش میکند. در نتیجه میتوان گفت تعداد عبارتهای جدید برای گوگل در روز به حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون کلمه میرسد. الگوریتم رنک برین گوگل به این موتور جستجو کمک میکند تا خواستهی کاربران را از دل این جستجوهای عجیبوغریب بیرون بکشد؛ سپس مرتبطترین نتایج با خواستهی کاربران را به نمایش درآورد.
دو هدف اصلی الگوریتم RankBrain درک عبارات جستجو شدهی کاربران و سنجش نحوهی تعامل افراد با نتایج جستجو (بررسی رضایت کاربران) است. اگر امروز عبارتی مثل «چه کار کنم که قرمهسبزی من هم روغن بیندازد؟» را جستجو میکنید و به نتایج مرتبطی میرسید، به لطف همین الگوریتم است. در ادامه بیشتر دربارهی رنک برین گوگل و راهنمای سئو وبسایت با توجه به این الگوریتم صحبت خواهیم کرد.
الگوریتم رنک برین گوگل چیست؟
تا قبل از این الگوریتم RankBrain، گوگل باید تمامی صفحات وب را بررسی میکرد تا ببیند عبارت جستجو شدهی کاربران در کدام یک از صفحات استفاده شده است؛ اما چون بسیاری از این کلمات کلیدی جدید بودند، گوگل به مشکل میخورد و نمیتوانست نتایج مناسب را به کاربران نشان دهد. به همین خاطر مجبور بود با حدس و خطا پیش برود. خیلی وقتها هم این الگوریتم کاربر را به صفحهی دلخواهش نمیرساند. در نتیجه مجبور بود عبارتهای دیگری را برای جستجو تست کند یا کلاً بیخیال گوگل کردن شود.
هدف الگوریتم رنک برین دقیقاً حل کردن همین مشکل بود. این الگوریتم به کمک یادگیری ماشین و هوش مصنوعی کار میکند تا راحتتر و دقیقتر «منظور کاربر از عبارت جستجو شده» را بفهمد. گوگل این کار را به کمک آنالیز تعامل کاربران با نتایج جستجو انجام میدهد و از این نتایج برای بهبود جستجوهای آینده استفاده میکند. به همین دلیل موتور جستجوی گوگل با هر جستجو قویتر میشود و میتواند راحتتر و سریعتر کاربران را به خواستههایشان برساند.
نکتهی جذاب دربارهی رنک برین این است که مانند یک مغز متفکر عمل میکند و میتواند الگوریتم هستهی اصلی گوگل را برحسب تجربهی کاربران تغییر دهد. برای مثال بسته به عبارتی که کاربر جستجو میکند، اهمیت اعتبار دامنه، بک لینکها، تازگی محتوا، لینکسازی داخلی و… را کم و زیاد کند. سپس اگر کاربر به این تغییرات واکنش مثبت نشان داد، این تغییرات را برای جستجوهای مشابه هم اعمال کند؛ اما اگر این تغییرات با واکنش منفی کاربران روبرو شد، الگوریتم را دوباره به حالت اولیه برگرداند.
اگر میخواهید دقت گوگل رنک برین را در پیدا کردن بهترین نتایج ممکن بسنجید، بد نیست به این آزمایش مدیران گوگل توجه کنید. در این آزمایش یک جستجوی مشخص برای گروهی از مهندسان باتجربهی گوگل و الگوریتم رنک برین تعریف شد تا این دو رقیب بهترین صفحهی ممکن را پیدا کرده و نمایش دهند. این آزمایش اثبات کرد که دقت الگوریتم RankBrain نزدیک به ۱۰ درصد بهتر از مهندسان گوگل است. چگونگی انجام این آزمایش و جزئیات آن را میتوانید از سایت …. ببینید.
وقتی جستجویی انجام میدهید، الگوریتم رنک برین چطور کار میکند؟
کاری که رنک برین انجام میدهد، مبتنی بر دو اصل زیر است. در ادامه توضیح میدهیم که هرکدام از این موارد چه اهمیتی برای رنک برین و الگوریتم آن دارد.
۱)درک جستجوی کاربران
گوگل تا پیش از رنک برین از تطابق کامل کلمات کلیدی با عبارتهای جستجوشده برای رتبهبندی صفحات SERPs استفاده میکرد؛ خیلی از وبسایتها از همین نقطه ضعف گوگل برای رتبه گرفتن سوءاستفاده میکردند. از طرفی عبارتهای جستجویی کاربران همیشه شامل کلمات کلیدی هدفمند و دقیق نبود. برای مثال ممکن بود کاربران عبارتی مثل «نقاشیهای پیکاسو که توش رنگ آبی زیاد داره» را نیز جستجو کنند.
الگوریتمهای قدیمی گوگل در پیدا کردن بهترین نتایج برای چنین سرچهایی همیشه به مشکل میخوردند؛ اما الگوریتم رنک برین به جای اینکه دنبال تطابق کلمات کلیدی باشد، با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تلاش میکند تا مفهوم و منظور دقیق کاربران را متوجه شود. سپس بر پایهی درک خواستههای کاربر، بهترین نتایج را به او نشان دهد.
این الگوریتم جدید با در نظر گرفتن یک سری کلمات کلیدی اصلی مثل «پیکاسو»، «رنگ آبی» و «نقاشی» و بهرهگیری از Ai متوجه میشود که کاربر احتمالاً دنبال نقاشیهایی از پیکاسو است که «رنگ آبی» در آنها قالب باشد. این نقاشیها طی سالهای ۱۹۰۱ تا ۱۹۰۴ کشیده شدهاند و با عنوان «دورهی آبی پیکاسو» شناخته میشوند.
گوگل برای درک منظور کاربران از چند اصل ساده استفاده میکند. یاد گرفتن از جستجوهای قبلی، پیدا کردن الگوهای مشابه، ساخت ارتباط بین جستجوها و عبارتهای کلیدی و در نهایت پیشنهاد نتایج مناسب. تکرار این چرخه برای میلیاردها سرچ روزانه باعث شده تا گوگل توانایی بیشتری در درک جستجوی کاربران پیدا کند.
۲)سنجش میزان رضایت کاربران با اندازهگیری میزان تعامل با نتایج جستجو
تا اینجا گفتیم که الگوریتم رنک برین میتواند ساختار هستهی الگوریتم گوگل را بهدلخواه تغییر دهد و اهمیت سیگنالهای ارزیابی را عوض کند. همچنین فهمیدیم که رنک برین گوگل چطور جستجوی کاربران را درک میکند؛ اما سوال مهمتر اینجاست. فرض کنیم گوگل با استفاده از رنک برین فهرستی از نتایج را به شما نشان میدهد. خب حالا از کجا میفهمد نتایجی که نشان داده، دقیقاً براساس خواستههای شما بوده است؟ و ملاک ارزیابی عملکرد این الگوریتم چیست؟
نکته اینجاست که کار الگوریتم رنک برین پس از نمایش نتایج به کاربران تمام نمیشود و همچنان ادامه دارد. این الگوریتم پس از نمایش نتایج، به آنالیز رفتار کاربران میپردازد. اگر کاربران از یک صفحهی خاص راضی باشند و زمان زیادی را در آن بگذرانند، گوگل میفهمد که باید رتبهی این صفحه را بالاتر ببرد؛ اما اگر کاربران بلافاصله از صفحهی وبسایت خارج شوند و سراغ صفحات جایگزین بروند چطور؟ در این صورت مشخص است که صفحهی فوق نتوانسته رضایت کاربران را جلب کند. به همین دلیل گوگل رتبهی این صفحه را پایینتر میآورد.
الگوریتم RankBrain گوگل رتبهبندی صفحات را براساس نحوهی تعامل کاربران با صفحات و نتایج جستجو میسنجد و به طور خاص ۴ ویژگی زیر را بررسی میکند:
- نرخ کلیک ارگانیک: تعداد باری که کاربران روی لینک یک صفحه کلیک میکنند. نرخ کلیک یک سیگنال مثبت است.
- زمان ماندگاری کاربر در صفحه: مدت زمانی که کاربر داخل صفحه میماند و به مطالعهی آن میپردازد. زمان ماندگاری طولانی یک سیگنال مثبت برای رنک برین است.
- نرخ پرش صفحات: درصدی از کاربران را نشان میدهد که وارد صفحهی سایت میشوند؛ اما بدون انجام هیچ کاری، مثل باقی ماندن در صفحه، کلیک روی لینکها، پر کردن فرم و… بلافاصله آن را ترک میکنند. این مورد بهعنوان یک سیگنال منفی ثبت میشود.
- پوگو استیکینگ: وقتی کاربر در کمتر از ۵ ثانیه سایت نمایش داده شده در صفحهی جستجو را بسته و سراغ صفحات جایگزین میروند، به این رفت و برگشت در بین نتایج جستجو اصطلاحاً پوگو استیکینگ میگویند. پوگو استیکینگ یک سیگنال منفی در سئو است.
گوگل با بررسی رفتار کاربر براساس این ۴ ویژگی میتواند میزان رضایت کاربران از صفحهی نتایج را متوجه شود. سپس از این سیگنالها برای بهبود جستجوهای بعدی استفاده میکند.
آشنایی با تاریخچه الگوریتم رنک برین
الگوریتم RankBrain گوگل در سال ۲۰۱۵ رونمایی شد. تا قبل از این آپدیت گوگل از الگوریتمهای دیگری مثل پاندا، پنگوئن، مرغ مگسخوار و… برای رتبهبندی صفحات استفاده میکرد. نقطه مشترک تمامی الگوریتمهای قبلی عملکرد ثابت آنها بود. گوگل صرفاً در برخی از مواقع این الگوریتمها را بهروز میکرد تا مشکلات احتمالیشان برطرف شود؛ اما الگوریتم رنک برین برخلاف این موارد، یک الگوریتم مبتنی بر یادگیری ماشین بود.
یادگیری ماشین (Machine Learning) بخشی از زیرمجموعههای هوش مصنوعی است؛ که به سیستمهای کامپیوتری این امکان را میدهد تا با استفاده از دادههای جمعآوری شده یاد بگیرد و عملکرد خودش را بهبود دهد. الگوریتم رنک برین گوگل هم دقیقاً همین کار را انجام میدهد. این الگوریتم تمامی جستجوهای کاربران را آنالیز میکند و از آنها برای بهبود نتایج جستجو کمک میگیرد.
رنک برین طی سالهای اخیر به بخشی از هستهی اصلی گوگل تبدیل شده است. به گفتهی اندری لیپاتسف (Andrey Lipattsev) در حال حاضر محتوا، لینکسازی و رنک برین سه فاکتور اصلی در رتبهبندی صفحات هستند.
نحوه عملکرد الگوریتم رنک برین چگونه است؟
بالاتر توضیح دادیم که رنک برین گوگل براساس دو اصل درک جستجوی کاربران و سنجش میزان رضایت کاربران عمل میکند. حالا با یک مثال میتوانیم بهتر با نحوه کار الگوریتم رنک برین آشنا شویم. فرض کنید شما عبارت «لباس مهمونی که تو عروسی تابستونی بپوشم» را جستجو کردهاید.
تا قبل از این الگوریتم گوگل باید تمامی صفحات وب را اسکن میکرد و به دنبال صفحاتی میگشت که دقیقاً از عبارت بالا یا کلمات کلیدی مهمترش مثل «لباس»، «مهمونی»، «عروسی»، «تابستونی» و «بپوشم» استفاده کرده باشند؛ اما مشکل چنین جستجوهایی محاوره بودن آنها است. فهمیدن کلمات محاورهای شاید برای من و شما ساده باشد، اما برای گوگل اینگونه نبود. به همین خاطر هم تا قبل از رنک برین گوگل خیلی وقتها با چنین سرچهایی به مشکل میخورد و نمیتوانست نیاز کاربران را برطرف کند.
اما الگوریتم RankBrain شبیه یک دانشآموز باهوش عمل میکند. این الگوریتم از تمامی دادههای ممکن درس میگیرد و به دنبال ارتباط بین کلمات و الگوهای مشابه میگردد. برای مثال در همین جستجوی بالا میفهمد که وقتی کاربران دربارهی لباس مهمانی تابستانی جستجو میکنند، معمولاً روی نتایجی کلیک کردهاند که حاوی کلمات کلیدی دیگری مثل «لباس خنک»، «لباس نخی»، «لباس رنگ روشن» و…. بودهاند. همچنین براساس جستجوهای قبلی متوجه میشود که «لباس مهمانی عروسی» با کلمات کلیدی دیگری مثل «کت و شلوار»، «دکلته» و… هم مرتبط است. سپس با استفاده از همهی این دادهها مناسبترین نتایج را به کاربر نشان میدهد.
این نحوهی کلی عملکرد الگوریتم رنک برین است. در حقیقت این الگوریتم بیشتر از اینکه به دنبال فیلتر کردن نتایج جستجو و رتبهبندی صفحات باشد، تمرکزش را روی درک نیت کاربران میگذارد. سپس با متوجه شدن خواستههای کاربر تلاش میکند تا نیازش را برطرف کند. استفاده از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی هم باعث شده تا این الگوریتم بهمرور قویتر شود و راحتتر بتواند مفهوم عبارتهای جستجو شده را بفهمد. تا جایی که دیگر با ۱۵ درصد کلمات جدید کاربران هم مشکلی نداشته باشد.
تاثیر الگوریتم رنک برین بر سئو سایت چیست؟
تا اینجا گفتیم که تمرکز اصلی رنک برین گوگل روی درک نیت کاربران در جستجوهای انجام شده است. این الگوریتم به کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تلاش میکند مفهوم جستجوها را بفهمد و بر این اساس مناسبترین صفحات را به کاربر پیشنهاد دهد. وقتی صحبت از تاثیر الگوریتم رنک بری بر سئو میشود، میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
۱)تاثیر بر نحوهی تولید محتوا
تا قبل از رنک برین گوگل، تمرکز خیلی از سئوکارها بر استفاده از کلمات کلیدی و تکرار چند بارهی آن بود؛ اما RankBrain به جای اینکه از تطبیق دقیق کلمات کلیدی برای رتبهبندی صفحات استفاده کند، سراغ درک مفهوم کلی جستجو و نیت کاربر از جستجوی انجام شده میرود.
این الگوریتم باعث شده تا در تولید محتوا تمرکز بر پاسخگویی به نیاز کاربران اهمیت بیشتری پیدا کند. درواقع هنگام تولید محتوا به جای اینکه تمرکزتان را روی تکرار کلمه کلیدی، لینکسازی و… بگذارید، بهتر است تلاش کنید با فهمیدن نیت و نیاز کاربران، محتوایی مرتبط و مفید در اختیارش بگذارید. به این شکل شانس بیشتری برای کسب رتبه در گوگل خواهید داشت.
۲)افزایش اهمیت رفتار کاربران در رتبهبندی
یکی از معیارهای اصلی رنک برین در رتبهبندی صفحات، در نظر گرفتن میزان رضایت کاربران است. این الگوریتم براساس دادههای رفتاری مثل نرخ کلیک صفحات، نرخ بازگشت، نرخ پرش صفحات، مدت زمانی که کاربران در صفحه سپری کردهاند و… میتواند میزان رضایت کاربران را تشخیص دهد. بر این اساس اگر میزان رضایت کاربران از صفحهای پایین باشد، این مسئله باعث کاهش رتبهی آن صفحه خواهد شد. برعکس این قضیه هم برقرار است. یعنی با جلب رضایت کاربران میتوانید راحتتر در گوگل رتبه بگیرید.
۳)اهمیت تجربه کاربری
یکی از دلایل نارضایتی کاربران از صفحات وب ممکن است به دلیل تجربهی بد کاربری باشد. برای مثال سایتهایی که واکنشگرا نیستند، باعث رنجش خاطر کاربران موبایلی میشوند. یا مثلاً نداشتن ساختار مناسب برای محتوا، عدم توجه به خوانایی متن، سرعت پایین سایت و طراحی صفحات هم میتواند باعث ایجاد یک تجربهی کاربری بد شود.
آموزش سئو سایت براساس الگوریتم رنک برین
خب اینکه بدانیم رنک برین چیست، در نهایت چه کمکی به سئوی سایت میکند؟ درواقع چطور باید سایتمان را براساس این الگوریتم سئو کنیم؟ در ادامه به نکاتی میپردازیم که میتوانند برای سئوی سایت مفید باشند.
۱.اهمیت پاسخگویی به نیاز کاربر را جدی بگیرید
تا قبل از رنک برین استفاده از کلمه کلیدی اصلی در دل محتوا و تاکید روی یک سری از کلمات کلیدی فرعی اهمیت زیادی در سئو داشت؛ اما نگاه رنک برین بیشتر روی مفهوم و درک نیاز کاربران است. بر این اساس پس باید تمرکزتان را روی تولید محتوای ارزشمند براساس فرمول EAT گوگل بگذارید و تلاش کنید دل مخاطب را به دست آورید.
برای این کار باید هدفمندتر عمل کنید؛ به دنبال پاسخگویی به سوالات و نیازهای کاربران باشید؛ مستقیم سر اصل مطلب بروید و از حاشیهها دوری کنید؛ سعی کنید تا پاسخی کاملتر و تخصصیتر به کاربر بدهید؛ و مهمتر اینکه با ایجاد حس تعامل بازخوردهای مخاطب را دریافت کنید.
اینکه در گوگل رتبه بگیرید خوب است؛ اما مخاطبی که وارد سایتتان میشود، باید با متن تعامل داشته باشد و به خواستهاش برسد. از نظر رنک برین این مخاطب هرچقدر بیشتر در سایتتان بماند، به معنای عملکرد بهتر شما است.
۲.بر کلمات کلیدی Medium Tail تمرکز کنید
خیلی از سئوکارها معتقدند برای جذب ورودی از گوگل بهتر است سراغ کلمات کلیدی لانگ تیل یا همان عبارتهای دم دراز بروید؛ زیرا رقابت سر این کلمات کمتر است و راحتتر میتوان روی آنها رتبه گرفت. ولی به استناد سایت backlinko این روزها بهتر است بیشتر سراغ عبارتهای کلیدی Medium Tail بروید. (احتمالاً بتوانیم این عبارت را دم متوسط ترجمه کنیم. نه؟)
“Instead of long tails, I recommend optimizing content around Medium Tail Keywords.
Medium Tail Keywords are middle-of-the-pack terms. They get more search volume than your average long tail. But they’re not insanely competitive, either. “
«به جای کلمات کلیدی دم دراز، توصیه میکنم محتوا را حول کلمات کلیدی دم متوسط بهینه کنید.
کلمات کلیدی با طول متوسط، عبارتهایی هستند که در میانهی لیست قرار میگیرند. آنها حجم جستجوی بیشتری نسبت به عبارتهای لانگ تیل دارند؛ اما میزان رقابت هم سر آنها خیلی شدید نیست.»
برای تکمیل بحث به جدول زیر نگاه کنید که در ادامهی همین توضیحات سایت backlinko آمده است. این جدول میزان سختی کلمات کلیدی حول موضوع « Paleo Diet» را نشان میدهد.
Search Volume | Keyword |
۳۶۸۰۰۰ | Paleo Diet |
۷۴۰۰۰ | Paleo |
۹۹۰۰ | Paleo Diet Recipes |
۹۰۰۰ | Paleo Diet Food List |
۶۶۰۰ | Paelo meal Plan |
۲۶۰ | Can you eat rice on Paleo Diet? |
۲۱۰ | ۱۴ Day Paleo Diet |
در جدول بالا عبارتهای سوم تا ششم را میتوانیم کلمات کلیدی Medium Tail محسوب کنیم. زمانی که شما محتوا را حول چنین عبارتهایی مینویسید، به طور خودکار کلمات کلیدی مشابه و همخانواده را نیز پوشش میدهید. به همین خاطر میتوانید نتیجهی بهتری از تولید محتوای خود بگیرید.
۳.عنوانهای ترغیبکننده بنویسید
میزان رضایت کاربران از محتوا فقط به نکات سئویی داخل سایت و تولید محتوا ختم نمیشود. علاوه بر اینها باید تلاش کنید تا کاربران روی لینک سایتتان در نتایج جستجو کلیک کنند. این کار را میتوانید با بهینهسازی عنوان پست و به کمک نکات زیر انجام دهید.
- اول از همه تمرکزتان را روی انتقال پیام مقاله بگذارید. یک عنوان خوب باید واضح، سریع و گویا پیام مقاله را برساند. به کاربر نشان دهد که با خواندن این محتوا به چه چیزی میرسد.
- یک عنوان خوب باید مخاطب را کنجکاو کند. طرح یک سوال یا ایجاد شکاف بین دانستههای مخاطب میتواند این کار را انجام دهد.
- از اعداد استفاده کنید. استفاده از اعداد باعث میشود تا عنوان مطالب شما متمایز از دیگران به نظر بیاید.
- از صفتهای تفضیلی مثل کمترین، بیشترین، زیباترین، کاربردیترین و… استفاده کنید.
- از کلمات قدرتمند کمک بگیرید. عبارتهایی مثل «تخفیف»، «رایگان»، «کامل»، «فوری»، «لاکچری»، «تایید شده»، «بی قید و شرط»، «آسان»، «هیجانانگیز» … کلماتی هستند که تاثیر بیشتری روی احساسات و عواطف کاربران میگذارند و آنها را ترغیب به واکنش میکنند.
- از پرانتز استفاده کنید. طبق گفتهی متخصصان سئو استفاده از پرانتز در عنوان میتواند تا ۳۳ درصد روی نرخ کلیک تاثیر بگذارد.
- از علائم نگارشی کمک بگیرید. عنوان پست را به کمک علائمی مثل ویرگول، نقطه ویرگول، خط تیره، دو نقطه و… چند بخشی کنید تا راحتتر خوانده شود.
۴.نوشتن توضیحات متا مهم است
کاربران قبل از اینکه روی لینکی کلیک کنند، ترجیح میدهد توضیحات زیر هر لینک را بخوانند. درواقع کاربران براساس این توضیحات محتوای اصلی صفحات را نیز قضاوت میکنند. پس اگر توضیحات متای ترغیبکنندهای ننوشته باشید، احتمال زیادی دارد که کاربر بیخیال کلیک کردن روی لینک سایتتان شود و سراغ لینکهای بعدی برود.
یک برچسب توضیحات مناسب باید ابتدا نشان دهد که مقالهی شما دربارهی چه چیزی است؟ و اینکه اگر کاربر وقتش را برای خواندن آن بگذارد، به چه نکات و دستاوردهایی میرسد. در این بخش هم استفاده از کلمات کلیدی قدرتمند، کمک گرفتن از علائم نگارشی و استفاده از آمار و اعداد میتوانند باعث ترغیب خواننده شوند.
۵.با نکات سئوی داخلی آشنا باشید
و مورد آخر اینکه با نکات سئوی داخلی آشنا باشید. تمامی توصیههای کارشناسان سئو برای سئوی داخلی میتوانند روی رنک برین هم تاثیر بگذارند. قبلاً در مقالهی «سئوی داخلی چیست؟» به مرور این نکات پرداختهایم. پیشنهاد میکنیم این مقاله را نیز در ادامه بخوانید.
سخن آخر
تمرکز الگوریتم رنک برین گوگل بیشتر روی جلب رضایت کاربران و درک نیت آنها از جستجوهای انجام شده است. این الگوریتم طی سالهای اخیر باعث شده تا گوگل سهمی ۹۰ درصدی از بازار موتورهای جستجو را به خود اختصاص دهد. در این مقاله دربارهی الگوریتم Rankbrain و تاثیر آن روی سئوی سایت صحبت کردیم. اگر سوال دیگری دربارهی این الگوریتم دارید، در کامنتها پاسخگوی شما هستیم.