دیپ سیک چیست، هوش مصنوعی قدرتمند چینی

اگر تجربه‌ی کار کردن با چت جی‌پی‌تی را داشته باشید، احتمالاً نام دیپ سیک را نیز شنیده‌اید. دیپ سیک یک هوش مصنوعی چینی است که به‌طور خاص برای انجام تحقیقات پیشرفته، جستجوهای علمی و تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. آخرین نسخه‌ی این هوش مصنوعی با نام DeepSeek V3  در اواخر ۲۰۲۴ منتشر شد. الگوریتم Deep Seek هم برمبنای یادگیری ماشین و یادگیری عمیق توسعه داده شده است؛ اما تفاوت‌هایی دارد که باعث شده تا میزان مصرف انرژی آن بهینه‌تر شده و استفاده از آن مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد. در ادامه بیشتر درباره‌ی دیپ سیک و ویژگی‌های آن صحبت می‌کنیم.

هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

آشنایی اغلب کاربران با هوش مصنوعی از چت جی پی تی شروع می‌شود؛ اما به جز این چت بات، هوش مصنوعی‌های دیگری هم هستند که می‌توانید برای انجام کارهای خود سراغشان بروید. برای مثال دیپ سیک یکی از آن‌ها است. غول هوش مصنوعی چینی‌ها در اواخر ۲۰۲۳ شروع به کار کرد و تقریباً یک سال از عمر آن می‌گذرد.

هوش مصنوعی لیانگ ونفنگ توانایی‌های منحصربه‌فردی دارد. برای مثال توان این چت بات در انجام وظایف کدنویسی حتی از مدل‌هایی مثل چت جی‌پی‌تی و جمینای گوگل هم بهتر عمل می‌کند.  تمامی سروصداهای شکل گرفته هول دیپ سیک به آخرین نسخه‌ی آن برمی‌گردد که با نام DeepSeek-V3 شناخته می‌شود. این نسخه در دسامبر ۲۰۲۴ منتشر شد. این چت بات مبتنی بر معماری Mixture of Experts (MoE) توسعه داده شده است. در این معماری برای انجام هر پردازش فقط بخشی از زیرمدل‌ها فعال شده و مورداستفاده قرار می‌گیرند. این ویژگی باعث کاهش مصرف منابع بدون افت عملکرد و کارایی شده است.

مدل DeepSeek-V3 با ۶۷۱ میلیارد پارامتر طراحی شده است؛ اما برای انجام هر پردازش نهایتاً ۳۷ میلیارد از پارامترهای آن فعال می‌شود. در یک مقایسه‌ی کلی، هزینه‌ی استفاده از دیپ سیک حدود ۲.۱ دلار به ازای هر ۱ میلیون توکن است. در حالی که اگر بخواهید از Chat GPT استفاده کنید، باید حدود ۶۰ دلار برای همین ۱ میلیون توکن بپردازید. نکته جالب بعدی اینکه دیپ سیک با هزینه‌ای معادل ۵.۶ میلیون دلار توسعه داده شده است؛ اما مثلاً شرکت Open Ai تا امروز بیش از ۱۰۰‌ میلیون دلار برای Chat GPT هزینه کرده است.

همین توان عملکردی بالا و کاهش هزینه‌های استفاده از هوش مصنوعی باعث شده تا دیپ سیک با ایجاد سروصدا بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بنچمارک‌هایی مثل MMLU و Math-500 عملکرد چت بات‌های هوش مصنوعی را مقایسه کرده‌اند؛ که در این مقایسه‌ها DeepSeek-v3 حتی از ابزارهایی مثل GPT-4o یا Claude 3.5 هم عملکرد بهتری داشته و امتیاز بالاتری کسب کرده است. برای مثال در مباحث ریاضیاتی یا کدنویسی عملکرد دیپ سیک ۳ به شکل واضحی نسبت به سایر چت بات‌ها برتری دارد.

البته عملکرد دیپ سیک فقط در مباحث تخصصی مثل حل مسائل ریاضی، کدنویسی، تحقیقات علمی، تحلیل داده‌ها و موارد مشابه از ابزارهای مشابه بهتر است؛ اما اگر می‌خواهید شبیه چت جی‌پی‌تی از آن مشورت‌های روزانه بگیرید، یا برای تولید محتواهای خلاقانه از آن کمک بخواهید، به‌راحتی متوجه می‌شوید که عملکرد مطلوبی ندارد.

نقطه ضعف دیگر این هوش مصنوعی هم تبعیت از سانسورهای رسمی و قوانین سیاسی کشور چین است. مسئله‌ای که باعث شده تا خیلی از کاربران نسبت به این هوش مصنوعی بدبین باشند.

تاریخچه هوش مصنوعی دیپ سیک

هوش مصنوعی دیپ سیک توسط یک استارتاپ چینی با نام DeepSeek AI توسعه داده شده است. خالق این استارتاپ هم لیانگ ونفنگ است که از او با نام سم آلتمن چین یاد می‌شود. طبق ادعاهای مهندسان این استارتاپ، دیپ سیک در ابتدا با یک آرزو شروع شد. اینکه یک هوش مصنوعی کامل برای استفاده‌ی عموم مردم خلق شود و توان رقابت با تمامی هوش مصنوعی‌های مولد، مثل چت جی‌پی‌تی یا جمینای گوگل را نیز داشته باشد.

اگرچه نسخه‌ی اولیه‌ی دیپ سیک در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، اما رونمایی از نسخه‌ی رسمی این هوش مصنوعی به ژانویه‌ی ۲۰۲۴ برمی‌گردد. در این تاریخ چینی‌ها از DeepSeek-V2 رونمایی کردند. ابزاری که خیلی زود باعث شگفت‌زدگی عموم مردم شد. توان عملکردی بالای دیپ سیک در کنار رایگان بودن آن باعث شد تا این هوش مصنوعی به ترند یک شبکه‌های اجتماعی تبدیل شود.

از جمله ویژگی‌های دیپ سیک ۲ می‌توان به توانایی بالای آن در درک و تولید محتواهای متنی اشاره کرد. این ابزار همچنین در انجام کارهای مرتبط با کدنویسی هم عملکرد حیرت‌انگیزی داشت و توانست نظر برنامه‌نویس‌ها را خیلی سریع جلب کند.

در دسامبر ۲۰۲۴ این کمپانی مجدداً نسخه‌‌ی دیگری از هوش مصنوعی خود را با نام DeepSeek-V3-Base منتشر کرد. این نسخه همچنین یک مدل چت‌ بات هم داشت که با نام DeepSeek-V3 معرفی شد. در حال حاضر هم کاربران به همین نسخه دسترسی دارند. در تصویر زیر می‌توانید عملکرد این نسخه را با هوش مصنوعی‌های دیگر، مثل GPT-4o و Claude 3.5 مقایسه کنید.

 ویژگی‌های هوش مصنوعی دیپ سیک

از بحث معرفی که عبور کنیم، نوبت به بررسی ویژگی‌های اصلی هوش مصنوعی دیپ سیک می‌رسد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این چت بات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

۱.استفاده از معماری MOE (Mixture of Experts)

در هوش مصنوعی‌هایی مثل GPT، اساس کار این است که وقتی پرسشی مطرح می‌کنید، تمامی پارامترهای مدل فعال می‌شوند و به‌صورت همزمان روی پاسخ‌گویی به سوال شما تمرکز می‌کنند. در دیپ سیک اما از معماری Mixture of Experts استفاده شده است. در این معماری پارامترهای مدل به بخش‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند و هر بخش متخصص حوزه‌های مشخصی است. زمانی که پرسشی از دیپ سیک می‌پرسید، فقط بخشی از مدل فعال می‌شود که متخصص (Experts) آن حوزه است.

برای مثال شرکتی را تصور کنید که متخصصان متعددی در حوزه‌های حسابداری، بازاریابی و تعمیرات کامپیوتر دارد. حالا اگر نیازمند خدمات بازاریابی باشید، فقط متخصص بازاریابی سراغ کار شما می‌آید و دو متخصص دیگر نیازی نیست وارد عمل شوند. دیپ سیک هم از ۶۷۱ پارامتر استفاده می‌کند؛ اما برای پردازش و پاسخگویی به سوالات نهایتاً فقط ۳۷ میلیارد از پارامترها درگیر می‌شوند.

استفاده از معماری MOE باعث شده تا دیپ سیک سرعت عملکرد بهتری داشته باشد و با هزینه پایین‌تر و صرف منابع کمتر بتواند بهترین بازدهی را داشته باشد.

۲.رایگان بودن دیپ سیک برای استفاده عموم

هوش مصنوعی دیپ سیک متن باز بوده و استفاده از آن برای عموم کاربران رایگان است. برخلاف سایر چت بات‌ها که علاوه بر نسخه‌ی رایگان، نسخه‌های اشتراکی هم دارند، دیپ سیک این‌چنین نیست. این هوش مصنوعی به طور کامل در دسترس همگان قرار گرفته است.

راه‌اندازی هوش مصنوعی‌های مولد بسیار هزینه‌بر است. طبق گزارش‌های موجود، Open AI بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای Chat GPT هزینه کرده است؛ اما به لطف معماری MOE تیم دیپ سیک توانسته با حدود ۵.۶ میلیون دلار این هوش مصنوعی را راه‌اندازی کند.

مصرف پایین منابع و مقرون‌به‌صرفه بودن هزینه‌ها باعث شده تا استفاده از دیپ سیک حداقل تا امروز کاملاً رایگان باشد.

۳.تمرکز دیپ سیک بر استدلال و منطق

دو نسخه‌ی اصلی دیپ سیک، یعنی V3 و R1 به‌طور ویژه برای انجام استدلال‌های قوی و ارائه‌ی پاسخ‌های منطقی بهینه‌سازی شده‌اند. پاسخ‌هایی که دیپ سیک ارائه می‌کند، حتی برای ساده‌ترین پرسش‌ها هم دم‌دستی نیست و پشتوانه‌ی منطقی و تحلیلی دارد. به همین دلیل هم محققان و دانشگاهیان به استفاده از دیپ سیک علاقه‌مند هستند.

۴.انتشار نسخه متن باز

برخی از مدل‌های هوش مصنوعی دیپ سیک مثل نسخه‌ی R1 توسط تیم توسعه‌دهنده به‌صورت متن باز ارائه شده است. این اقدام به پژوهشگران و توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا مدل‌های DeepSeek را بررسی کرده و از آن‌ها در پروژه‌های خود استفاده کنند. به فایل‌های این بخش‌ها می‌توانید در گیت هاب دیپ سیک دسترسی داشته باشید.

۵.توانایی بالا در کدنویسی

هوش مصنوعی دیپ سیک در برنامه‌نویسی، نوشتن کد و رفع خطاهای کدهای نوشته شده هم سطح بالایی دارد؛ حتی در بنچمارک‌های معتبر DeepSeek-V3 توانسته قوی‌تر از GPT4o عمل کند. همین مسئله باعث شده تا توجهات بیشتری به سمت این هوش مصنوعی چینی جلب شود.

۶.کاربردهای متنوع

از دیپ سیک می‌توانید برای انجام کارهای متنوعی از جمله تولید و ترجمه‌ی متون، برنامه‌نویسی، تحقیق و بررسی‌های علمی و تحلیل و بررسی داده‌ها استفاده کنید. دیپ سیک انعطاف‌پذیری بالایی در انجام چنین کارهایی دارد.

۷.ویژگی Deep Think

در مواقعی که می‌خواهید به بررسی عمیق‌تر داده‌ها بپردازید و نیازمند یک تحقیق همه‌ جانبه‌ هستید، می‌توانید قابلیت DeepThing را فعال کنید.

۸.امکان جستجو در منابع وب

برای جستجوی مستقیم در دنیای اینترنت می‌توانید از قابلیت Search کمک بگیرید. کافی است در وب‌سایت این پلتفرم گزینه‌ی Search را فعال کنید.

۹.محدودیت‌های سیاسی

یکی از ویژگی‌های مهم دیپ سیک محدودیت‌های سیاسی و تبعیت کامل آن از قوانین کشور چین است. اگر از این چت بات سوال‌های سیاسی بپرسید، احتمالاً جانب‌دارانه به قضیه نگاه کرده و به سوالات شما پاسخ می‌دهد؛ یا حتی ممکن است از ارائه‌ی پاسخ طفره برود. به همین دلیل بهتر است برای انجام تحقیقات سیاسی و اجتماعی سراغ این هوش مصنوعی نروید.

عملکرد دیپ سیک چگونه است؟

عملکرد دیپ سیک تا حد زیادی شبیه تمامی هوش مصنوعی‌های مولد (Generative AI) و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) است. با این تفاوت که استفاده از معماری MOE که بالاتر توضیحش دادیم، باعث شده تا دیپ سیک بتواند با مصرف منابع و هزینه‌های کمتر، حتی نسبت به هوش مصنوعی‌های دیگر عملکرد بهتری داشته باشد. نحوه‌ی کلی عملکرد Deep Seek به شرح زیر است:

۱)دریافت داده‌های ورودی

در بخش اول کاربر باید داده‌های ورودی را به دیپ سیک بدهد. این داده‌ها ممکن است فقط یک پرامپت متنی ساده بوده یا اینکه شامل فایل‌ها و تصاویر متعدد باشد. در حال حاضر دیپ سیک توانایی بررسی و تحلیل فایل‌های Doc، PDF و تصاویر را دارد. نکته جالب اینکه در هر پرامپت ارسالی می‌توانید تا ۵۰ فایل را به‌صورت همزمان آپلود کنید. البته به شرطی که حجم فایل‌ها بیشتر از ۱۰۰ مگابایت نشود.

۲)انتخاب متخصص توسط معماری MOE

در مرحله‌ی بعدی نوبت به بررسی و پردازش داده‌های ارسالی می‌رسد. در این مرحله مدل بررسی می‌کند که برای این ورودی‌ها باید از چه متخصصی استفاده کند؟ برای مثال اگر داده‌های ورودی مربوط به برنامه‌نویسی باشد، متخصص کدنویسی فعال می‌شود. یا اگر کاربر یک پرسش تاریخی مطرح کرده باشد، متخصص عمومی یا تاریخ‌نگاری فعال می‌شود. نکته اینجاست که برای پردازش هر درخواست فقط تعداد محدودی از متخصصان فعال می‌شوند و همه‌ی پارامترهای مدل مورداستفاده قرار نمی‌گیرند.

۳)پردازش اطلاعات و آماده‌سازی پاسخ

متخصص(متخصصان) انتخاب شده در این مرحله به پردازش اطلاعات و بررسی آن مشغول می‌شوند. سپس با جمع‌آوری اطلاعات تلاش می‌کنند تا بهترین پاسخ را برای کاربر آماده نمایند.

۴)ترکیب کردن نتایج

خیلی از اوقات در معماری MOE ممکن است چند متخصص به‌صورت همزمان فعال باشند. در این صورت هر متخصص مراحل پردازش و جمع‌آوری اطلاعات را به شکل مجزا انجام می‌دهد؛ اما درنهایت باید این نتایج ترکیب شوند تا پاسخ نهایی شکل بگیرد. این مرحله شبیه وقتی است که چند مشاور درباره‌ی موضوعی نظر می‌دهند؛ اما درنهایت یک جواب واحد به کارفرما ارائه می‌شود.

۵)تولید خروجی

در پایان، نتیجه‌ی نهایی به‌صورت متن یا کد برنامه‌نویسی در اختیار کاربر قرار داده می‌شود.

همین‌طور که مشاهده کردید، دیپ سیک شبیه یک سازمان بزرگ با کارمندان متخصص است. وقتی درخواستی را مطرح می‌کنید، ممکن است چند نفر از این متخصصان روی درخواست شما کار کنند؛ اما درنهایت مدیران سازمان نتایج دریافتی از متخصصان را ترکیب کرده و فقط یک پاسخ به شما ارائه می‌دهند.

کاربردهای هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

هوش مصنوعی دیپ سیک حداقل تا امروز توانایی خلق تصویر و ویدئو ندارد؛ اما همچنان در مواقعی که نیاز به تولید محتوای متنی داشته باشید یا بخواهید به فعالیت‌های مرتبط با برنامه‌نویسی مشغول شوید، می‌توانید از DeepSeek کمک بگیرید. در جدول زیر مهم‌ترین کاربردهای این هوش مصنوعی را فهرست کرده‌ایم.

این‌ها بخشی از کاربردهای اصلی دیپ سیک بود. اگر سراغ استفاده از این هوش مصنوعی بروید، خودتان می‌توانید کاربردهای دیگر آن را نیز تست کنید و در صورت رضایت از آن بهره ببرید.

مزایای هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

چرا باید از دیپ سیک استفاده کنیم؟ این هوش مصنوعی چه مزیت‌ها و ویژگی‌هایی دارد؟ برای پاسخگویی به این سوال موارد زیر را ملاحظه کنید:

• دیپ سیک برخلاف سایر هوش مصنوعی‌های معروف مثل جی‌پی‌تی و جمینای کاملاً رایگان است.
• دیپ سیک به توسعه‌دهندگان اجازه داده تا به نسخه‌های متن باز دسترسی داشته باشند و از داده‌های آن‌ها برای پژوهش، نوآوری و توسعه‌ی کسب‌وکار خود استفاده کنند.
• هوش مصنوعی DeepSeek در استدلال، تحلیل و ارائه‌ی راهکارهای منطقی توانایی بالایی دارد و حتی بهتر از ابزارهای مشابه عمل می‌کند.
• از دیپ سیک می‌توانید برای کدنویسی و رفع اشکالات کدهای نوشته‌شده کمک بگیرید.
• با وجود اینکه کمتر از ۱ سال از رونمایی دیپ سیک می‌گذرد، اما مدل‌های جدید این هوش مصنوعی در بنچمارک‌های متعدد توانسته امتیازهای بالایی کسب کند.
• دیپ سیک کاربردهای متنوعی دارد و می‌تواند در تولید محتوا، ترجمه، کدنویسی و انجام تحقیقات علمی نقش یک دستیار هوشمند را برای کاربران ایفا کند.
• کاربران ایرانی برای استفاده از این هوش مصنوعی نیازی به استفاده از فیلترشکن و VPN ندارند.

معایب هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟

وقتی از مزایا صحبت می‌کنیم، باید به معایب هم بپردازیم. از جمله معایب DeepSeek می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• دیپ‌ سیک دارای محدودیت‌های سیاسی و قانونی است و در برخی از حوزه‌ها ممکن است اطلاعات ناقص یا گمراه‌کننده ارائه‌ کند.
• این هوش مصنوعی برخلاف رقبای خود، مثل جمینای و چت جی‌پی‌تی فعلاً توانایی تولید عکس و ویدئو را ندارد.
• در برخی از گزارش‌ها گفته شده که کدهای تولیدی دیپ سیک کیفیت بالایی ندارند و ممکن است ناقص باشند.
• شفافیت کاملی درباره‌ی داده‌های آموزشی دیپ سیک وجود ندارد. این مسئله باعث ایجاد نگرانی‌های اخلاقی و حقوقی شده است.
• برای استفاده از نسخه‌های متن باز دیپ سیک محدودیت‌هایی وجود دارد. برای مثال کاربران ویندوزی باید حداقل از ویندوز ۱۰ استفاده کنند.
• برای استفاده از مدل DeepSeek R1 هم نیازمند سخت‌افزار مناسب خواهید بود. برای مثال داشتن حداقل رم ۸ گیگ و پردازنده‌های ۴ هسته‌ای برای استفاده از این مدل الزامی است.

چگونه از هوش مصنوعی دیپ سیک استفاده کنیم؟

استفاده از هوش مصنوعی دیپ سیک برای کاربران عادی خیلی ساده است. این کاربران می‌توانند از نسخه‌ی وب یا اپلیکیشن DeepSeek استفاده کنند. نکته‌ی مهم اینکه برای عضویت در هوش مصنوعی دیپ سیک می‌توانید از جیمیل خودتان استفاده کنید. کافی است فقط هنگام ثبت‌نام گزینه‌ی «Log in with Google» را بزنید. اگر حساب گوگل ندارید، با انتخاب گزینه‌ی Sign Up باید با ارائه‌ی یک ایمیل و انتخاب رمز دلخواه در این هوش مصنوعی یک اکانت بسازید. جهت انجام احراز هویت، یک کد برای ایمیل واردشده ارسال می‌شود. با وارد کردن این کد می‌توانید از مرحله‌ی ساخت اکانت عبور کرده و سپس از دیپ سیک استفاده کنید.

ولی اگر می‌خواهید از مدل DeepSeek R1 و نسخه‌های متن باز بهره ببرید، شرایط کاملاً متفاوت است. در این صورت لازم است سیستم شما یک سری پیش‌نیازها را داشته باشد. این پیش‌نیازها را در جدول زیر آورده‌ایم:

سخن آخر

دیپ سیک یک هوش مصنوعی رایگان است که توسط استارتاپ DeepSeek AI ارائه شده است. کاربران عادی می‌توانند با عضویت در این هوش مصنوعی از تمامی ویژگی‌های آن استفاده کنند. نکته مهم اینکه دیپ سیک دارای یک سری نسخه‌ی متن باز هم هست. این نسخه‌ها را می‌توانید برای توسعه و شخصی‌سازی مورداستفاده قرار دهید. در این مقاله  درباره‌ی هوش مصنوعی DeepSeek و ویژگی‌های آن صحبت کردیم. اگر سوالی درباره‌ی این ابزار دارید، در کامنت‌ها پاسخگوی شما هستیم.