سئو (SEO) مخفف عبارت Search Engine Optimization است که در فارسی آن را بهینهسازی برای موتور جستجو ترجمه میکنند. البته در بازار دیجیتال مارکتینگ ایران بیشتر از همین عبارت سئو به جای بهینهسازی سایت استفاده میشود. وقتی صحبت از سئو چیست باشد، از عبارتهایی مثل «سئو محتوا»، «استراتژی محتوا»، «سئوی داخلی»، «سئوی خارجی»، «سئوی کلاه سفید یا کلاه سیاه» و… هم صحبت به میان میآید.
به زبان ساده، در سئو از ابزارها و تکنیکهای مختلفی استفاده میکنیم تا موتورهای جستجو راحتتر محتوای سایت ما را خوانده و آن را رتبهبندی کنند. در درجهی بعدی هم هدف ما از سئوی سایت بهبود رتبهی محتوای سایت و کسب رتبههای برتر است. در ادامه بیشتر دربارهی سئو و پیچ و خمهای آن صحبت میکنیم.
سئو چیست و چه اهمیتی دارد؟
وقتی عبارتی مثل «بهترین شرکت طراحی سایت ایران» را گوگل میکنید، این موتور جستجو لیستی از مقالهها و صفحات وب فارسی را به شما نشان میدهد. نقطه مشترک اغلب این صفحات هم دقیقاً صحبت کردن دربارهی شرکتهای طراحی سایت برتر است. اینکه چرا سایت X در رتبهی ۱ گوگل قرار گرفته و سایت Y نهایتاً به رتبهی ۸ گوگل رسیده، به سئو و کیفیت مقالهی آنها برمیگردد.
درواقع سایتهای زیادی هستند که ممکن است صفحهای با عنوان «بهترین شرکتهای طراحی سایت ایران» داشته باشند؛ اما همهی این صفحات محتوای یکسانی ندارند و از نظر کیفیتی هم سطحشان متفاوت است. الگوریتمهای گوگل با در نظر گرفتن یک سری شاخصهای مهم مثل پاسخگویی دقیق به کاربر، رفع نیاز کاربر، سرعت سایت، بهینه بودن وبسایت برای انواع دستگاههای موبایلی و کامپیوتری و خیلی شاخصهای دیگر این صفحات متعدد را رتبهبندی کرده و به شما نشان میدهند.
نکتهی اصلی به میزان توجه کاربران به لینکهای گوگل برمیگردد. به گفتهی سایت firstpagesage حدودا ۳۹.۸% درصد افراد فقط روی لینک یک گوگل کلیک میکنند؛ سهم لینک دوم ۱۸.۷ درصد و سهم لینکهای سوم و چهارم نیز به ترتیب ۱۰.۲ و ۷.۴ درصد است. به زبان دیگر نزدیک به ۶۵ درصد کاربران از لینک چهارم پایینتر نمیروند و برای یافتن پاسخ سوالاتشان به همین چهار لینک اول اکتفا میکنند. به همین دلیل کسبوکارها برای رسیدن به رتبههای برتر گوگل رقابت تنگاتنگی باهم دارند.
گوگل چگونه کار میکند؟ تاثیر سئو بر گوگل چیست؟
برای اینکه راحتتر متوجه شوید که سئو چیست، فرض کنید همین حالا محتوایی با عنوان «بهترین شرکت طراحی سایت» را نوشته و منتشر کردهاید. فرایند کلی گوگل (و سایر موتورهای جستجو) با این صفحهی جدید به شرح زیر است:
۱)در اولین قدم موتورهای جستجو باید متوجه انتشار محتوای شما شوند. این مرحله اصطلاحاً دیسکاور نام دارد.
۲)پس از کشف شدن محتوای جدید، خزندهها یا همان رباتهای موتورهای جستجو سراغ محتوای تولیدی میآیند و آن را از نظر فنی و کیفیت تجزیهوتحلیل میکنند. با این هدف که بفهمند محتوای فوق حول چه موضوعی میچرخد و چه کیفیتی دارد. این مرحله اصطلاحاً کراول نامیده میشود.
۳)در پایان هم اگر محتوای شما مورد تایید بوده و مشکلی نداشت، گوگل صفحهی مدنظرتان را اصطلاحاً ایندکس کرده و سپس به کمک الگوریتمهای هوشمند آن را تست و رتبهبندی میکند.
وقتی از سئو حرفه ای سایت حرف میزنیم، منظورمان استفاده از ابزارها، تکنیکها و استراتژیهای متعدد است؛ با این هدف که فرایند بالا را برای گوگل راحتتر کنیم. همچنین باید گوگل را راضی کنیم که صفحهی ما کیفیت بهتری نسبت به رقبا دارد و سزاوار رتبهی بهتری است.
چرا سئوی سایت مهم است؟
احتمالاً میپرسید که ضرورت سئو چیست و چرا کسبوکارها برای فعالیت در بازار آنلاین سراغ سئو میروند؟ در پاسخ به این سوال اجازه دهید چند آمار را باهم مرور کنیم:
- تعداد افرادی که اینترنت دارند و از گوگل یا سایر موتورهای جستجو استفاده میکنند، نزدیک به ۴ میلیارد نفر است.
- سهم گوگل از میزان جستجوهای کاربران حدود ۶ تا ۷ میلیارد سرچ روزانه است. (حدود ۸۰ درصد از سهم بازار موتورهای جستجو)
- نزدیک به ۶۵ درصد مردم روی لینکهای یک تا چهار گوگل کلیک میکنند؛ همچنین نزدیک به ۷۰ درصد کاربران از تبلیغات اینترنتی رضایت ندارند و ترجیح شان انتخاب لینکهای غیر تبلیغاتی گوگل است.
وقتی کاربر روی لینک محتوای شما کلیک میکند، احتمالاً به حوزهی فعالیت شما علاقهمند است. در نتیجه شانس بیشتری وجود دارد که به یک مشتری بالفعل تبدیل شود. هزینه تبدیل کاربران موتورهای جستجو هم بسیار پایینتر از روشهای دیگر، مثل تبلیغات است.
استفادهی گسترده مردم از گوگل، این موتور جستجو را به یک دستیار مجازی تبدیل کرده است. تقریباً کاری نیست که مردم برای انجامش اول سراغ گوگل نروند. از خرید اینترنتی یک محصول گرفته تا تحقیق دربارهی یک خدمات خاص. این استفادهی گسترده باعث شده تا کسبوکارهای اینترنتی هم توجه ویژهای به پرسش «سئو چیست» و جوانب آن داشته باشند. در بازاریابی موتورهای جستجو در نهایت کسبوکاری شانس دیده شدن دارد که سئو و تولید محتوا را جدیتر دنبال کند.
آشنایی با سئو؛ مهمترین مراحل سئوی سایت چیست؟
هدف سئو رساندن صفحات سایت شما به رتبههای برتر گوگل و جذب بیشترین ترافیک ممکن است. سئو باعث بیشتر دیده شدن وبسایت شما میشود. متخصصین سئو برای اینکه به این هدف برسند، از ابزارها و تکنیکهای مختلفی کمک میگیرند؛ که این ابزارها و تکنیکها را میتوانیم در سه بخش اصلی دستهبندی کنیم(البته که به صورت استاندارد دو بخش اصلی دارد، اما برخی آن را به سه بخش تقسیم میکنند تا راحت تر به بررسی توضیح آنها پرداخته شود):
۱.سئوی تکنیکال چیست؟
وقتی از سئو چیست صفحه میکنیم، یک بخش اصلی داستان به سئوی فنی یا سئوی تکنیکال مربوط است. این بخش مربوط به پشت صحنه سایت میشود. اگر میخواهید سایت را برای خزندههای گوگل آماده کنید، باید حواستان به مباحثی مثل بهینهسازی کدهای HTML، تهیه سایت مپ، اصلاح ساختار URLها، استفاده از قالبهایی با کدهای بهینه، نصب پلاگینهای ضروری، تامین امنیت سایت، افزایش سرعت لود شدن و مواردی از این دست باشد.
با رعایت یکسری نکات فنی و توجه به موارد بالا، خزندههای گوگل راحتتر میتوانند موضوع سایت شما را درک کرده و صفحات جدید آن را ایندکس کنند. اگر میخواهید در گوگل به رتبههای برتر برسید، حتی در هنگام طراحی سایت هم باید حواستان به سئوی تکنیکال باشد. این توضیح کوتاهی دربارهی سئوی تکنیکال بود. بعدها در مقالهای جداگانه به جزئیات این موضوع میپردازیم(سئو تکنیکال در واقع زیر مجموعه ای از سئو داخلی است).
۲.سئوی داخلی چیست؟
سئوی داخل صفحه یا اصطلاحاً سئوی داخلی، مربوط به بهینهسازی صفحات وب و محتوای آنها برای کاربران و موتورهای جستجوگر است. به گفته سایت backlinko:
“On-page SEO (also known as “on-site SEO”) is the practice of optimizing webpage content for search engines and users. Common on-page SEO practices include optimizing title tags, content, internal links, URLs, and other ranking factors.”
«سئوی داخلی (On-page SEO) یا سئوی درون صفحه، مجموعه اقداماتی است که برای بهینهسازی محتوای صفحات وب، به منظور جلب نظر موتورهای جستجو و کاربران، انجام میگیرد. از جمله اقدامات متداول در سئوی داخلی میتوان به بهینهسازی تگهای عنوان، محتوای صفحات، لینکسازی داخلی، اصلاح URL صفحات و سایر عوامل موثر در رتبهبندی اشاره کرد.»
سئوی داخلی شبیه یک هزارتوی عمیق دیده میشود؛ اگر بخواهیم لیستی از اقدامات مهم در سئوی داخلی را لیست کنیم، به موارد زیر میرسیم:
- تحقیق کلمه کلیدی
- یافتن کلمات کلیدی هم کانسپت و LSI ها
- تدوین تقویم محتوایی
- تعریف کردن عناوین و هدینگهای اصلی برای مقالات
- تولید محتوای متنی، تصویری و ویدئویی برای مقالات بر مبنای سئو
- انتشار و توزیع مقالات وبسایت
- لینکسازی داخلی بین مقالات
- و….
در مقالهی «سئو داخلی چیست، راهنما کامل برای بهینه سازی صفحات سایت» میتوانید با جزئیات بیشتر این بخش از سئو چیست آشنا شوید.
۳. سئوی خارجی (Off Page SEO)
۲ بخش اولی که دربارهی آنها صحبت کردیم، مربوط به اقداماتی بود که در داخل سایت انجام میشد؛ در استراتژیهای سئویی میتوانید یک سری از اقدامات را در خارج از وب هم انجام دهید. برای مثال میتوانید رپورتاژ آگهی منتشر کنید؛ سراغ فعالیت و توزیع محتوا در شبکههای اجتماعی بروید؛ از سایتهای دیگر بک لینک بخرید؛ با سایتهای مشابه تبادل پست داشته باشید و…. مجموع این اقدامات میتوانند بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم روی سئوی سایت شما تاثیر بگذارند. برای آشنایی با این بخش بهتر است مقالهی «سئو خارجی و تاثیر آن بر رتبه سایت در گوگل» را در ادامه بخوانید.
استراتژی سئو چیست؟
اینکه سئو چیست و چه بخشهایی دارد، مربوط به بحثهای تئوری است. زمانی که میخواهید از ابزارها و تکنیکهای مختلف کمک بگیرید تا سئوی سایتتان بهبود یابد، نیاز به یک نقشهی راه دارید. خصوصاً که سئو یک مسیر بلندمدت است و حداقل ۶ تا ۱۲ماه زمان میبرد تا به نتایج دلخواه برسد.
در این زمان طولانی برای اینکه مسیر را گم نکنید، باید سراغ ساخت یک استراتژی مشخص بروید. پایبند ماندن به استراتژی سئو به شما کمک میکند تا در این مسیر پرپیچ گم نشوید و همچنان به راهتان ادامه دهید. همچنین خوبی داشتن یک استراتژی این است که فرصت بازبینی و اصلاح مسیر را در اختیارتان قرار میدهد. در بازههای زمانی مختلف میتوانید نتایج حاصل از سئوی سایت را بازبینی کرده و اگر نیاز به اصلاح داشت، آن را اصلاح کنید. در حالی که روشهای دیگر بازاریابی آنلاین این مزیت را ندارند.
آشنایی با انواع روشهای سئوی سایت
نکتهی دیگری که باید در کنار سئو چیست از آن صحبت کنیم، بحث آشنایی با انواع روشهای سئوی سایت است. احتمالاً اصطلاحاتی مثل سئوی کلاه سفید، سئوی کلاه سیاه و کلاه خاکستری را شنیده باشید. وقتی از انواع روشهای SEO صحبت میکنیم، منظورمان همین موارد است. در ادامه با تعریف موارد فوق آشنا میشویم.
۱)سئوی کلاه سیاه (Black Hat SEO)
موتورهای جستجو الگوریتمهای هوشمندی دارند که پیوسته وضعیت سایتهای مختلف را بررسی کرده و سپس آنها را رتبهبندی میکنند. در سئوی کلاه سیاه هدف دور زدن این الگوریتمهای هوشمند است. به زبان ساده، سئوی کلاه سیاه یک کلاهبرداری رسمی است؛ این روش شامل تکنیکها و روشهایی است که قوانین و دستورالعملهای موتورهای جستجو را نقض میکنند؛ اما با دور زدن الگوریتمهای هوشمند میتوانند باعث زودتر و بهتر دیده شدن وبسایت شما و کسب رتبههای برتر شوند. مشخص است که اگر گوگل و الگوریتمهای آن متوجه این روشهای کلاهبردارانه شوند، وبسایتتان را جریمه میکنند.
استفاده از سئوی کلاه سیاه تا چند سال پیش خیلی متداول بود؛ اما پیشرفت الگوریتمهای گوگل باعث شده تا سایتها در دور زدن موتورهای جستجو شانس خیلی کمتری داشته باشند. ریسک بالای جریمه شدن و افت رتبه مهمترین دلیلی است که باید دور سئوی کلاه سیاه را خط قرمز بکشید.
۲)سئوی کلاه سفید (White Hat SEO)
در نقطهی مقابل سئوی کلاه سیاه، سئوی کلاه سفید قرار میگیرد. در این روش سئو کارها به تمامی قوانین موتورهای جستجو احترام میگذارند و در چارچوب این قوانین پیش میروند. هدف از سئوی کلاه سفید بهبود رتبهی سایت با رعایت قوانین و پایبند بودن به ارزشهای واقعی است. تولید محتوای باکیفیت و مفید، استفادهی صحیح از کلمه کلیدی، بهینهسازی ساختار سایت، دریافت بک لینک های طبیعی، بهبود تجربهی کاربری و… بخشی از تکنیکهای سئوی کلاه سفید هستند.
۳)سئوی کلاه خاکستری (Gray Hat SEO)
طرفداران سئوی کلاه خاکستری معتقدند این همه پایبند بودن به ارزشهای اخلاقی و قوانین موتورهای جستجوگر هم لازم نیست. به عقیدهی این افراد هدف اصلی باید ارتقای جایگاه سایت باشد. حالا اینکه از تکنیکهای مورداستفاده کمی هم غیرمجاز باشند، اشکالی پیش نمیآید؛ خصوصاً اگر حواستان به قوانین و تغییرات الگوریتم گوگل باشد.
برای مثال در سئوی کلاه خاکستری ممکن است سراغ خرید انواع بک لینکهای مختلف بروید؛ انجام این موارد به معنای نقض قوانین گوگل نیست؛ اما به نظر میرسد با سیاستهای کلی گوگل در تضاد باشد. کسانی که سراغ سئوی کلاه خاکستری میروند، در واقع دارند روی یک لبه تیغ قدم میزنند. چون هر روز ممکن است گوگل از الگوریتمهای جدیدش رونمایی کند و باعث کشف شدن تکنیکهای سئوی کلاه خاکستری شود.
سئوی سایت را به چه کسی بسپاریم؟
تا اینجا گفتیم که سئو چیست و زمین بازی آن شامل چه مواردی میشود؛ اما سئوی سایت را باید از کجا و چطور شروع کرد؟ در پاسخ به این سوال کسبوکارها معمولاً ۳ مسیر متفاوت را در پیش میگیرند. دستهی اول شامل سایتهایی هستند که صاحبان آنها خودشان سراغ سئوی سایت میروند. اگر به سئو و دیجیتال مارکتینگ علاقهمند باشید، سئوی سایت مسیر جذابی است و حتی میتواند شما را به درآمدزایی نیز برساند.
دستهی دوم، کسبوکارهایی هستند که ترجیح میدهد کارهای سئویی سایت را به یک فریلنسر یا شرکت بسپارند. البته پیدا کردن یک شرکت سئویی قابل اعتماد کمی سخت است. مقالهی «بهترین شرکت سئو ایران» میتواند مسیر انتخاب یک شرکت مطمئن را برایتان سادهتر کند.
برخی از کسبوکارها نیز ترجیح میدهند یک سئوکار یا تیم سئویی کامل را در شرکتشان استخدام کنند. شرکتهای بزرگ معمولاً سراغ این تصمیم میروند؛ خصوصاً اگر ترجیح بدهند به طور کامل روی روند سئوی سایت نظارت داشته باشند. برای انتخاب از بین این سه روش باید شرایط کسبوکارتان را در نظر بگیرید. اگر خودتان وقت کافی دارید و علاقهمند به یادگیری سئو هستید، ما در ادزینو مسیر را برایتان سادهتر کردهایم. برای شروع این مسیر هم پیشنهاد میکنیم مقالهی «چگونه سایت خود را سئو کنیم» را در ادامه بخوانید.
همچنین اگر کسبوکارتان را تازه راه انداختهاید یا نمیخواهید درگیر فرایندهای سئوی سایت باشید، بهتر است سراغ همکاری با شرکتهای سئویی مشهور بروید. این انتخاب تضمینکنندهی موفقیت شما در ادامهی مسیر است. استخدام سئوکار هم زمانی به کارتان میآید که بخواهید یک واحد مارکتینگ مشخص و هدفمند داشته باشید. یا اینکه بخواهید از یک نیروی متمرکز برای سئوی سایتتان کمک بگیرید.
آینده سئو و هوش مصنوعی
طیف گستردهای از کاربران موتورهای جستجو در حال کوچ کردن به ابزارهای هوش مصنوعی مثل Chat GPT و جمینای هستند. در نقطهی مقابل موتورهای جستجوگر هم بیکار ننشستهاند و بخش جستجوهای خودشان را با ai بهروز کردهاند. برای مثال گوگل تازه دو سه هفته است که ویژگی «خلاصه هوش مصنوعی» را به بخش جستجوها اضافه کرده است.
مجموع این موارد باعث شده تا کاربران کمتر سراغ کلیک کردن روی لینک مقالات و صفحات سایتها بروند؛ چون ابزارهای هوش مصنوعی خیلی خلاصهتر و دقیقتر پاسخ سوالاتشان را میدهند. با این حساب اگر نمیخواهید سایتتان به وسیلهی این ابزارها کنار زده شود، باید سراغ تولید محتوای تخصصی و معتبر بروید. گوگل به محتواهایی که قابل اعتماد بوده و تخصصیتر نوشته میشوند، ارزش بیشتری میدهد. حتی برای آمادهسازی خلاصههای AI هم سراغ چنین محتواهایی رفته و کاربران را تشویق میکند تا خواندن ادامهی مقاله را از دست ندهند.
با شکلگیری این شاخه، اصطلاحات دیگری در دنیای سئو متولد شده است. برای مثال GEO یا Generative Engine Optimization یکی از همین اصطلاحات است. این اصطلاح را در فارسی میتوان بهینهسازی برای موتورهای مولد یا موتورهای هوش مصنوعی ترجمه کرد. در GEO باید تمرکزتان روی تولید محتوایی باشد که توسط ابزارهای هوش مصنوعی بهعنوان منبعی معتبر و قابل اعتماد شناخته شده و به کاربر معرفی شود. میتوان پیشبینی کرد که در آیندهای نزدیک SEO و GEO بیشتر در کنار هم قرار بگیرند و شاهد اتفاقهای تازهای در سئوی سایت باشیم.
سخن آخر
هدف این مقاله پاسخ به سوال «سئو چیست؟» بود. همچنین سعی کردیم دربارهی زیرشاخههای سئو و انواع روشهای سئوی سایت هم صحبت کنیم. اگر میخواهید سئو را از صفر یاد بگیرید، مطالعهی مقالات آموزش سئو را از دست ندهید. همچنین در صورتی که سوالی داشتید، در کامنتها پاسخگوی شما هستیم.